Infarkt pluća

Šta je infarkt pluća?

Infarkt pluća, nastaje kada deo plućnog tkiva umre jer je njegovo snabdevanje krvlju blokirano. Dok nekoliko zdravstvenih stanja može izazvati infarkt pluća, najčešći uzrok je plućna embolija.

U zavisnosti od veličine i lokacije, simptomi infarkta pluća mogu varirati od osobe do osobe, od prilično blagih do izuzetno teških. Međutim, bez obzira na simptome, kada dođe do infarkta pluća, to uvek znači da postoji ozbiljan zdravstveni problem i da je potrebna agresivna procena i lečenje.

Simptomi infrakta pluća?

Simptomi infarkta pluća, koji mogu biti prilično varijabilni, povezani su sa veličinom infarkta i njegovom lokacijom u plućima. Veći infarkt pluća obično izaziva teže simptome, kao i infarkt koji pogađa pleuru (vlaknaste membrane koje štite i pokrivaju pluća).

U većini slučajeva infarkt pluća je uzrokovan relativno malim plućnim embolusom, koji proizvodi prilično mali infarkt. U ovim slučajevima, simptomi izazvani samim infarktom mogu biti veoma blagi ili nepostojeći.

Veći infarkt pluća, kao i infarkt koji pogađa pleuru obično izazivaju teže simptome. Ovi simptomi mogu uključivati:

• hemoptizu (kašljanje ili pljuvanje krvi)
• tešku dispneju (kratak dah)
• groznicu
• bol u grudima (najčešće, bol u grudima koji se javlja pri udisanju)
• (retko) uporno štucanje
• vrtoglavicu
• slabost.

Mnogi od ovih simptoma su prilično česti kod plućne embolije, bez obzira da li dovodi do infarkta pluća ili ne. Međutim, kada je plućna embolija praćena ili hemoptizom ili bolom u grudima, to je znak da je došlo i do infarkta pluća.

Dok mali plućni infarkt obično nema dugoročne posledice, veliki infarkt može izazvati dovoljno oštećenja pluća da izazove hronične simptome, pa čak može postati i fatalan.

Uzroci infrakta pluća

Daleko najčešći uzrok plućnog infarkta je plućna embolija. Sada se procenjuje da do 30% plućne embolije proizvodi najmanje mali infarkt pluća.

Nekoliko drugih medicinskih stanja takođe može izazvati infarkt pluća tako što stvara okluziju dela plućne cirkulacije, prekidajući protok krvi u delu plućnog tkiva. To uključuje rak, autoimune bolesti kao što je lupus, razne infekcije, bolest srpastih ćelija, infiltrativne bolesti pluća kao što je amiloidoza, ili embolizacija vazduha ili drugih materijala iz intravenoznog katetera. Intravenski zavisnici od droga su posebno skloni razvoju plućnog infarkta.

Bez obzira na uzrok, veoma veliki infarkt pluća su relativno retki, jer plućno tkivo ima tri potencijalna izvora kiseonika: plućnu arteriju, bronhijalnu arteriju (arterije koje snabdevaju bronhijalno drvo) i same alveole (vazdušne kese u plućima)... To znači da se po život opasni infarkt pluća najčešće javlja kod ljudi koji imaju značajne osnovne zdravstvene probleme, kao što su hronična opstruktivna bolest pluća ili hronična srčana insuficijencija. Značajno je da pušači takođe imaju mnogo veći rizik od infarkta pluća.

Dijagnostikovanje infrakta pluća

U velikoj većini slučajeva, infarkt pluća se dijagnostikuje kada se traži plućna embolija (kao dodatni nalaz).

Kod osobe kojoj je dijagnostikovana (ili se sumnja da ima) plućnu emboliju, lekar će takođe posumnjati na infarkt pluća ako pacijent ima hemoptizu ili bol u grudima, ili ako fizički pregled pokaže dokaze o veoma velikom embolusu (u posebno ako su prisutni tahikardija, ubrzano disanje ili prekomerno znojenje). Pored toga, infarkt pluća koji utiče na pleuralnu sluznicu pluća može proizvesti karakterističan zvuk „trljanja pleure“ koji se čuje stetoskopom, zvuk koji podseća na trljanje dva komada kože jedan uz drugi.

U nedostatku takvih kliničkih nalaza, mali infarkt pluća može u potpunosti izbeći otkrivanje. Međutim, sada kada se plućna CT skeniranja (komjuterizovana tomografija) rutinski koriste u dijagnozi plućne embolije, čak i mali plućni infarkti se mogu otkriti ako se posebno traže.

Magnetna rezonanca (MR) može biti korisna u dijagnostici infarkta pluća. MR nudi nekoliko prednosti koje mogu biti korisne u određenim situacijama:

• Detaljna vizualizacija tkiva: MR koristi magnetna polja i radio talase za generisanje detaljnih slika mekih tkiva. Ovo može pomoći u identifikaciji područja sa smanjenim protokom krvi, što je karakteristično za infarkt pluća.
• Bez zračenja: Za razliku od CT skeniranja, MR ne koristi jonizujuće zračenje, što ga čini sigurnijom opcijom za pacijente kojima je potrebno izbegavati zračenje, kao što su trudnice.
• Diferencijacija tkiva: MR može bolje razlikovati različite tipove tkiva u poređenju sa CT-om, što može biti korisno u razlikovanju infarkta pluća od drugih patoloških stanja, poput tumora ili infekcija.
• Funkcionalno snimanje: Specijalizovane MR tehnike, kao što su perfuzijska MR, mogu proceniti protok krvi kroz pluća, identifikujući područja sa smanjenom perfuzijom koja odgovaraju infarktu.

U praksi, magnetna rezonanca se koristi kao dopunska metoda, posebno kada su rezultati drugih dijagnostičkih metoda nejasni ili kada postoje specifične kliničke indikacije. Zbog svoje visoke rezolucije i mogućnosti detaljnog prikaza mekih tkiva, MR može pružiti dragocene informacije koje pomažu u preciznoj dijagnozi i planiranju tretmana.

Lečenje

Lečenje infarkta pluća uključuje pomoćnu negu i lečenje osnovnog stanja koje je izazvalo infarkt.

Podrška uključuje održavanje adekvatne oksigenacije krvi davanjem kiseonika i kontrolisanjem bola kako bi disanje bilo udobnije. Ako se adekvatan kiseonik u krvi ne može održati isporukom kiseonika preko nazalne kanile ili maske za lice, pacijent će možda morati da bude intubiran i stavljen na ventilator.

Drugi tretmani zavise od sumnjivog osnovnog uzroka. Za krizu srpastih ćelija ili infekciju mora se uvesti agresivan tretman ako se ti uzroci čine verovatnim. Lečenje treba pojačati (ako je moguće) za bilo koju autoimunu bolest koja je izazvala problem, a opcije lečenja moraju biti ponovo procenjene ako je rak uzrok.

Međutim, u velikoj većini slučajeva, infarkt pluća je uzrokovan plućnom embolijom. Lečenje plućne embolije uključuje, pored suportivne nege, i uvođenje antikoagulansa, obično intravenskim heparinom, nakon čega za nekoliko dana sledi oralni antikoagulans.

U slučajevima kada je plućna embolija masivna i čini se da proizvodi veliki infarkt pluća, ili posebno ako je protok krvi u plućima toliko kompromitovan da srčani minut opada, možda će biti neophodno da se primeni fibrinolitik („razbijanje ugruška“).

Dodatni rizik koji je uključen u upotrebu takvih lekova, u ovim okolnostima, nadmašuje akutni rizik od smrti ako ugrušak ostane tamo gde jeste.

A ako je situacija dovoljno teška, možda će čak biti potrebno pokušati hirurški postupak ili proceduru kateterizacije da bi se uklonio ugrušak koji ga ometa.